Solanka. Solianka

Solanka to zupa wywodząca się z chłopskiej kuchni wschodniej - rosyjskiej, ukraińskiej lub/i białoruskiej. Początkowo gotowano ją najczęściej na wywarze rybnym, ale z czasem zaczęto robić wersję bardziej bogatą, mięsną, a także grzybową. Wspólną cechą tych wszystkich solanek jest zakwaszanie zupy np. kwasem chlebowym, sokiem z ogórków lub innych warzyw kiszonych czy choćby sokiem cytrynowym. Solanka powinna być wyrazista w smaku, słono kwaśna, i dobrze doprawiona pieprzem. Solanka to zupa z charakterem.

Solanka mięsna, czyli taka jak moja dzisiejsza, powinna zawierać kilka rodzajów mięs. Może to być mięso gotowane, smażone, wędzone więc można użyć mięsa pozostałego z rosołu, resztek wędlin, kiełbas a nawet pieczeni. Użyjcie po prostu tego co macie bo ta zupa ma tyle wersji ile gospodyń i można dość swobodnie zmieniać składniki oraz ich proporcje. Na Wschodzie np. często zamiast kiełbasy dodaje się do solanki parówki a zamiast boczku słoninę. Najważniejsze żeby ta zupa była konkretna, sycąca i rozgrzewająca. Podaje się ją najczęściej z dodatkiem porządnej łyżki kwaśnej śmietaną a także oliwkami i kaparami. Ja uwielbiam ją z dużą ilością świeżego kopru.

Często w Polsce, czy dawnym NRD gdzie solanka była bardzo popularna, zupa ta nazywała się solianka albo soljanka. Wyczytałam, że według Słownika języka polskiego nie są to prawidłowe nazwy a powstały na skutek nieprawidłowego tłumaczenia z języka rosyjskiego - rosyjskie я po л powinno się zapisywać jako a.  

Przyznam, że ja nadal mówię solianka i już tak zostanie. A najlepsza jest jak po ugotowaniu odpocznie chociaż z godzinkę. Następnego dnia kiedy wszystkie smaki dobrze się przegryzą to już po prostu bajka. Tylko kto wytrzyma i nie zje wcześniej???

Solanka - wersja mięsna

czas przygotowania: 4 godziny
składniki: 

• ok. 500 g mięsa wołowego - pręga albo udziec, albo rostbef czy antrykot z kością
• ok. 500 g mięsa wieprzowego - żeberka z kością albo łopatka lub karkówka
• 3 nieduże marchewki
• 1 korzeń pietruszki 
• 1 kawałek selera wielkości małego jabłka
• 1/2 większego pora albo 1 mały
• 3 liście laurowe
• 5 kulek ziela angielskie
• 2,5-3 l zimnej wody
• 
  
• 150 g cienkiej kiełbasy albo parówek 
• 200 g wędzonki np. boczek wędzony
• 1 duża cebula 
• 4-5 dużych ząbków czosnku
• 1 łyżka oleju roślinnego 
• 2 łyżki masła 
• 4-5 średnich ogórków kiszonych
• ok. 1-1,5 szkl. kwasu ogórkowego 
• 2-3 łyżki koncentratu pomidorowego 30%
• 1 łyżeczka świeżo mielonego pieprzu czarnego
• 1-1,5 łyżeczki pieprzu ziołowego 
•  
• pęczek koperku albo natka pietruszki
•  
• opcjonalnie - kilka łyżek gęstej, kwaśnej śmietany 
• zielone i czarne oliwki bez pestek
• kapary
• filety wycięte z cząstek cytryny

Jak zrobić solankę? 

Do przygotowania tej solanki potrzebny jest wywar mięsno warzywny. Ale dużo zależy od tego jakim mięsem dysponujecie. Najlepiej ugotować go na mięsie z kością i ja tak zrobiłam. Użyłam kawałka wołowiny z kością, który zalałam zimną wodą i gotowałam powoli ok. 60-90 min. na malutkim ogniu. Po tym czasie do rzuciłam przyprawy i obrane, umyte warzywa. Gotowałam dalej następne 60-90 min. aż mięso było zupełnie miękkie. Ugotowany wywar przecedziłam. Mięso pokroiłam w paski a część warzyw korzeniowych na nieduże kawałki. Jeśli będziecie mieli także wieprzowinę z kością, np. żeberka, to ugotujcie je razem z wołowiną a następnie usuńcie kości i pokrójcie mięso w paski. Ja miałam wieprzową łopatkę więc zdecydowałam się najpierw ją przesmażyć i dodać później.

Surową łopatkę wieprzową pokroiłam w paski i zrumieniłam na patelni z odrobiną oleju. Przełożyłam do ok. 2 l ugotowanego, czystego wywaru i gotowałam jakieś 30 minut aż zmiękła. Na tej samej patelni podsmażyłam pokrojone w paski boczek i cienką kiełbasę. Kiedy zaczęły się rumienić dosypałam pokrojoną w kosteczkę cebulę a kiedy się zeszkliła także posiekany czosnek. Po chwili smażenia zawartość patelni dodałam do garnka z wywarem i ugotowaną łopatką. Gotowałam razem ok. 15-20 minut.

Na patelni rozpuściłam masło. Przesmażyłam na nim pokrojone w paski ogórki kiszone. Ponieważ użyłam takich niezbyt dużych, domowej roboty, to nie obierałam ich ze skórki. Kiedy odparował nadmiar płynu dodałam do nich koncentrat pomidorowy, chwilę smażyłam razem po czym przełożyłam do garnka z zupą. Pogotowałam chwilę a następnie wlałam kwas ogórkowy - jego ilość jest umowna, musicie dodać go wedle własnego smaku, ale tak żeby zupa była odpowiednio kwaskowa. 

Na koniec dorzuciłam jeszcze ugotowaną i pokrojoną wcześniej wołowinę oraz warzywa z wywaru. Solankę doprawiłam świeżo mielonym pieprzem czarnym i pieprzem ziołowym. Z solą ostrożnie bo ogórki i kwas są słone, ale to kwestia gustu i smaku. Gdyby zupa była zbyt gęsta można dolać nieco wywaru albo soku z ogórków, ew. wody.

Czasami do solanki dodaje się też ziemniaki, ale pamiętajcie wrzucić je i ugotować w zupie przed dodaniem ogórków, koncentratu i kwasu bo w kwaśnej zupie zdębieją. Można też ugotować je oddzielnie i dopiero miękkie dodać do zupy pod sam koniec gotowania. 

Solankę podałam z dodatkiem siekanego koperku, pokrojonych w krążki zielonych oliwek i filecików z cytryny. Ze śmietany zrezygnowałam, ale najlepiej podać ją na stół w oddzielnym naczyniu i każdy doda ją sobie, albo nie, do własnej porcji. 

Solankę jada się po prostu przegryzając chlebem.