Maślak pstry - bagniak, jakubek, miodówka

Maślak pstry Suillus variegatus - ja znam go bardziej pod nazwą bagniak, jakubek czy miodówka i takich nazw używa się w różnych regionach Polski.

To grzyb mikoryzowy, występujący zawsze w towarzystwie sosny - najczęściej zwyczajnej, ale także innych gatunków np. kosodrzewiny. 

Kapelusz maślaka pstrego dorasta do 17 cm średnicy. Początkowo jest półkulisty, potem łukowaty, poduchowaty. U młodych owocników brzeg podwinięty, później ostry. Kolor żółty, żółtosiwy, oliwkowy, brudnopomarańczowy. Powierzchnia kapelusza matowa, jakby zamszowa czy pilśniowa, z wiekiem pokryta drobnymi, ciemniejszymi łuseczkami a na starość naga. Skórka nie da się zdjąć tak łatwo tak jak z innych maślaków i nie jest pokryta żadnym śluzem. 

Od spodu kapelusza krótkie, przyrośnięte rurki. Najpierw mają kolor żółtawe lub lekko pomarańczowe. Potem ciemnieją i robią się oliwkowe, ciemnooliwkowe. Po przecięciu lub przekrojeniu nabierają lekko błękitnego koloru. Pory, czyli zakończenia rurek, drobne a po uciśnięciu sinieją a następnie brązowieją.

Trzon osiąga wysokość do 10 cm i grubość do 4 cm. Jest gruby, walcowaty, u dołu zgrubiały. W środku pełny, mocny. Koloru podobnego do barwy kapelusza czyli żółtego, żółtobrązowego a czasami z czerwonawym odcieniem.

Miąższ bagniaka ma charakterystyczny, lekko żywiczny zapach. Jest dość twardy, soczysty i mięsisty. W kapeluszu białawy lub żółtawopomarańczowy. W trzonie żółty, brązowiejący u dołu. Smak niewyraźny. Po uszkodzeniu albo przekrojeniu lekko sinieje. 

Maślaki pstre wyrastają od czerwca do do listopada. Można je spotkać w borach sosnowych, lasach mieszanych, na wrzosowiskach i torfowiskach, zawsze w towarzystwie sosen, z którymi tworzą mikoryzę. Wyrastają na glebach piaszczystych, czasami pojedynczo, ale zwykle w niedużych grupkach.

To oczywiście grzyb jadalny. Młode owocniki można marynować, większe nadają się raczej do gotowania, smażenia czy duszenia. Zwykle używa się go w daniach razem z innymi gatunkami i ja też używam go w mieszankach. Większe okazy są często zaczerwione - nawet gdy miąższ wydaje się być zdrowy radzę sprawdzić dobrze rurki, w których bardzo często zamieszkują larwy owadów.

Z maślaków pstrych nie ma potrzeby zdejmowania skórki ani moczenia ich bo nie są pokryte śluzem tak jak inne gatunki maślaków. 

źródło : B. Gumińska, W. Wojewoda „Grzyby i ich oznaczanie”
M. Fluck „Atlas grzybów. Oznaczanie, zbiór, użytkowanie”
E. Gerhardt - Grzyby. Wielki ilustrowany przewodnik – 2006
P.Skoubla "Wielki atlas grzybów", Elipsa, Poznań 2007