Śledzie matiasy po królewsku

Ostatki trwają bo to już koniec karnawału. Tłusty czwartek za nami i jutro, jak nakazuje tradycja, wypada zakończyć karnawał śledzikiem. Od środy czeka nas więcej wstrzemięźliwości w jedzeniu i nie tylko, i post, oczywiście jeśli go przestrzegacie. Ja na razie skupię się na śledziu bo w tym roku mój śledzik to wyjątkowy w smaku holenderski matjas, pochodzący ze zrównoważonych połowów. Dlaczego jest taki niezwykły opowiem za chwilę.

Podobno prawdziwe śledzie matjasy jada się tylko z dodatkiem pokrojonej drobno cebuli i ew. popija dobrym alkoholem. Dla Holendrów dodawanie innych składników jest profanacją tego śledzia, ale ja nie jestem Holenderką więc zrobiłam lekką sałatkę. Wyszło iście królewskie danie, królewski śledź i król grzybów, borowik szlachetny, razem na jednym talerzu. Prosto, ale niezwykle smacznie. Pysznie!

matiasy, matjasy, sledzie, msc, zawsze dzikie, wybieraj dzikie, dziki sledz, chron morza i oceany, wybieraj msc, ostatki, sledzik, post, wigilia, borowiki, grzyby marynowane, z grzybami


Ale najpierw chciałabym zwrócić Waszą uwagę na ogromny problem jakim jest zmniejszanie się w ogromnym tempie zasobów dzikich ryb. Według raportów WWF od 1970r. ilość ryb w morzach i oceanach zmniejszyła się o prawie 50%, niektóre gatunki są na granicy wymarcia. Dlaczego tak się dzieje i czy my, zwykli konsumenci, mamy na to jakiś wpływ? Zastanówmy się razem.


Dlaczego trzeba chronić ryby i owoce morza?

Dzieje się tak dlatego, że w wielu regionach prowadzi się wręcz rabunkową eksploatację łowisk. Poławia się ryby w okresach ochronnych i nadmierne ich ilości, prowadząc do zagłady całych gatunków i populacji. Jeśli dołożymy do tego zanieczyszczenie środowiska morskiego, z powodu którego ryby nie rozmnażają się już tak licznie lub masowo giną, to możemy mieć obawy, że niedługo, dosłownie za kilka, kilkanaście lat, wielu z nich wcale w morzach nie będzie.

ryby i owoce morza, msc polska, dziki sledz, zawsze dzikie, chron morza i oceany, wybieraj msc, sledzik, matias, matjasy

Co może zrobić zwykły człowiek żeby chronić dzikie ryby?

Pozornie wydaje się, że nic i niestety, wiele osób tak myśli. No bo przecież to nie ja, i nie Ty, łowimy ryby w morzu, prawda? To może mamy przestać jeść ryby chociaż są zdrowe i lubiane? Okazuje się, że możemy przyczynić się do ochrony zasobów dzikich ryb w bardzo prosty sposób i wcale nie musimy z nich rezygnować. Wybierajmy podczas codziennych zakupów ryby oznaczone niebieskim znakiem MSC czyli takie, które posiadają certyfikat zrównoważonego rybołówstwa. Ten znak posiadają tylko produkty rybne pochodzące z przyjaznych środowisku, legalnych i kontrolowanych połowów.

Co to jest MSC?

MSC (Marine Stewardship Council) to międzynarodowa organizacja pozarządowa, która działa od 20 lat. dla zachowania dzikiej natury mórz i oceanów. Walczy z problemem nieodpowiedzialnego rybołówstwa, mającego destrukcyjny wpływ na środowisko naturalne. MSC dba żeby oceany pozostały zdrowe i tętniły życiem, po to, żeby wystarczyło ryb nie tylko dla nas, ale też dla przyszłych pokoleń. Misją MSC jest wykorzystanie niebieskiego znaku i certyfikatu do utrzymania mórz i oceanów świata w dobrej, stabilnej kondycji. Na świecie dostępnych jest już ponad 25 000 produktów rybnych oznaczonych certyfikatem MSC. Programem objętych jest już 12% połowów i liczba ciągle rośnie! 300 grup rybackich w ponad 30 krajach świata już posiada ten certyfikat, a kolejnych 800 jest w trakcie weryfikacji.

Wybierajmy ryby i produkty rybne z niebieskim znakiem MSC!


matjasy, sledz matias, filety sledziowe, sledzik, ostatki, msc, zawsze dzikie, dziki sledz, chron morza i oceany

Co to są matiasy? 

Matiasy, matjasy, po holendersku Maatjeshharing, to młode, dzikie śledzie oceaniczne tzw. śledzie dziewicze czyli ryby niedojrzałe płciowo, poławiane zanim skończą pierwszy rok życia i przejdą pierwsze tarło. Są już duże bo mają więcej niż 22 cm długości, rozwinięte mięśnie i bardzo tłuste mięso. Złowione śledzie odgardla się usuwając skrzela, serce i część przewody pokarmowego, a czasami także głowę. Soli się je najpóźniej 12 godzin od połowu i przechowuje w solance 30 dni, mrożąc jeszcze w celu pozbawienia ew. pasożytów. Dopiero po tym czasie oprawia się dokładniej wycinając filety, pozostawiając zwykle część płetwy grzbietowej i ogon. Enzymy zawarte z pozostawionej w matiasach trzustce odpowiadają za doskonały i wyjątkowy smak matiasów. Matiasy mają maślane, bardzo delikatne, tłuste mięso. Najczęściej zjada się je na surowo, z dodatkiem siekanej cebulki. Transportuje się mrożone lub po wyfiletowaniu zalane olejem roślinnym.

Czy wiecie, że...?

...w Holandii, w sezonie na matiasy czyli między końcem maja a końcem czerwca/początkiem lipca, pierwszą tonę najlepszych matjasów przekazuje się co roku rodzinie królewskiej. W niektórych krajach poławiających matiasy do filetów z tych śledzi dodaje się odrobinę soku z buraków żeby miały jeszcze ładniejszy i bardziej interesujący kolor.

matjas, dziki sledz, filety sledziowe, msc polska, chron morza i oceany, zawsze dzikie, wybieraj msc, niebieski znak msc

Gdzie można kupić matiasy? 

Matiasy to rarytas. Są trudno dostępne i dość drogie ponieważ kg filetów kosztuje kilkadziesiąt złotych. W Polsce najczęściej można spotkać się ze śledziami a'la matias, ale to zupełnie inna bajka. Jednak warto prawdziwych matiasów chociaż spróbować, jeśli będziecie mieli taką okazję. Mogę podpowiedzieć, że filety z matjasów można kupić:
- w Warszawie na stoiskach Sztuka Śledzia w Hali Gwardii i na Bio Bazarze przy ul. Wołoskiej 3
- w Krakowie w Naturalnym Sklepiku przy ul. Krupniczej 9
- we Wrocławiu na Bazarze Smakoszy

Podobno bywają też w Makro i sklepach internetowych, ale tak tylko słyszałam. 

matjasy, dziki sledz, sledzie matiasy, filety sledziowe, salatka ziemniaczana ze sledziem, ostatki, wigilia, post, ryba, wybieraj msc, niebieski znak msc

Sałatka ziemniaczana z matiasami, borowikami i słonecznikiem 

czas przygotowania: 30 minut
składniki:
  • 3 średnie ziemniaki sałatkowe 
  • 3 filety śledziowe z matjasa 
  • mały słoik marynowanych borowików szlachetnych
  • garść kiełków słonecznika
  • 2-3 łyżki łuskanych ziaren słonecznika 
  • 1 średnia czerwona cebula 
  • 2 łyżki octu malinowego 
  • 1/2 łyżeczki miodu naturalnego, użyłam wielokwiatowego 
  • olej słonecznikowy tłoczony na zimno 
  • do smaku - sól, pieprz czarny świeżo mielony
  • garstka pędów gwiazdnicy  pospolitej

Jak zrobić sałatkę z matiasów z borowikami i słonecznikiem?

Cebulę obrałam, pokroiłam w cieniuteńkie plastry. Polałam miodem, octem malinowym i posypałam 2-ma szczyptami soli. Odstawiłam na 30 minut żeby się zamarynowała.

Ziemniaki wyszorowałam, zalałam w garnku zimną wodą i gotowałam 20 minut. Po ugotowaniu ostudziłam w zimnej wodzie. Kiedy ostygły obrałam ze skórki i pokroiłam w grube plasrty/pół plastry.

Ziarna słonecznika podprażyłam na suchej patelni. Podgrzewałam ostrożnie pilnując żeby tylko lekko się zrumieniły. Filety z matjasów osuszyłam, pokroiłam na kawałki, w nieduże dzwonka lub dużą kostkę. Niewielkie borowiki marynowane odcedziłam z zalewy octowej, pokroiłam w grube plastry.

dziki sledz, sledzie matjasy, filety sledziowe, ryba, sledzik, wybieraj msc, chron morza i oceany, zawsze dzikie, salatka sledziowa, salatka ziemniaczana z matjasami, borowiki, grzyby, z grzybami

Jak podać sałatkę z matiasami?

Sałatkę można podać na 2 sposoby.

Sposób pierwszy - plastry ziemniaków ułożyłam na dużym półmisku. oprószyłam odrobiną soli. Na każdym plastrze ułożyłam 2-3 krążki cebuli, kawałek borowika i kawałek śledzia. Całość oprószyłam świeżo mielonym pieprzem. Posypałam kiełkami słonecznika i prażonymi ziarnami. Skropiłam olejem słonecznikowym i przybrałam listkami gwiazdnicy i całymi grzybkami.

Sposób drugi - pokrojone w półplastry ziemniaki przełożyłam do miski. Dodałam odcedzoną cebulę, którą można pokroić na mniejsze kawałki. Dosypałam pokrojone grubo grzyby, kiełki słonecznika, listki gwiazdnicy i prażone ziarna. Doprawiłam do smaku solą, świeżo mielonym pieprzem. Skropiłam niewielką ilością oleju słonecznikowego i odrobiną zalewy z marynowania cebuli. Wymieszałam.

Taką sałatkę możecie zrobić także ze zwykłych śledzi z oleju, tych a'la matjas. To nie będzie już to samo, ale na pewno też będzie smacznie.

salatka sledziowa, sledzie matjasy, matias, grzyby, borowiki marynowane, dziki sledz, zawsze dzikie, wybieraj msc
salatka sledziowa, sledzie matjasy, matiasy, filety sledziowe, dziki sledz, ostatki, wigilia, post, ryba, niebieski znak msc
salatka sledziowa z grzybami, grzyby marynowane, borowiki w occie, sledzie matjasy, sledz matias, dziki sledz, wybieraj msc, zawsze dzikie, ryby, sledzik

Chrońmy razem dzikie morza i oceany, 
aby pozostały zdrowe i tętniące życiem
 dla nas
i przyszłych pokoleń. 
Bo dzikie jest piękne i dzikie jest ważne!


6 komentarzy:

  1. Pani Izo bardzo interesujący i uświadamiający artykuł.Czytam Pani bloga na bierząco i chętnie śledzę wszystkie przepisy niektóre wypróbowane .Panią poznałam jakieś 10 lat temu na portalu gotujmy ale jeszcze w starej odsłonie .Podziwiam ,pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. To były moje początki w sieci, bloga założyłam dopiero później. Miło powspominać 😊

      Usuń
  2. Wspaniały artykuł...jak i przepis .Pozdrawiam Jadzia.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Dziękuję. Mam nadzieję, że w takiej formie śledzie będą smakować

      Usuń
  3. pani Izo dzięki za podanie miejsc gdzie można kupić te wspaniałe ryby.Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Nie jest łatwo je kupić i są dość drogie, ale warto

      Usuń

Będzie mi miło jeśli zostawisz swój komentarz i odwiedzisz mnie znowu. Jeśli ugotowałeś albo upiekłeś coś z przepisu znalezionego tutaj zrób zdjęcie i pochwal się przysyłając je do mnie.

Print Friendly and PDF
Copyright © Smaczna Pyza , Blogger