Gąsówka fioletowawa, gąsówka naga
Gąsówka fioletowawa, dawniej gąsówka naga, Lepista nuda to dość pospolity jesienny grzyb chociaż czasami pojawia się już dużo wcześniej bo nawet w maju.
Zbieram go chętnie bo bardzo mi smakuje. Fajną minę mieli kiedyś znajomi, którym podałam danie z tymi grzybami - fioletowy kolor bardzo ich zdziwił i zaskoczył.
Moje dania z gąsówkami :
- Gąsówki nagie w marynacie
- Naga kartoflanka
- Fioletowy farsz w calzone
- Gąsówki nagie z czerwoną cebulką, na grzankach
- Zupa wielogrzybowa z makaronem
Kapelusz gąsówki fioletowawej dorasta do 15 cm średnicy. Początkowo wypukły z podwiniętym brzegiem, w miarę wzrostu rozpościera się. Czasami na środku nieco wgłębiony. Powierzchnia gładka, matowa, sucha. Kolor za młodu fioletowy, czasami jasno liliowy, potem fioletowo brązowy, czasami tylko brązowawy - generalnie dojrzewając zwykle traci intensywny kolor. Bywa wodnisty bo jest trochę higrofaniczny czyli nasiąka wodą a wysychając blednie.
Blaszki średnio gęste, przy trzonie wycięte zatokowato. Początkowo intensywnie fioletowe, z wiekiem bledną i stają się fioletowo brązowe lub ochrowe.
Trzon wysoki do 12 cm i gruby do 3 cm. Cylindryczny, pełny, dołem bywa trochę bulwiasto zgrubiały. Ta podstawa pokryta fioletowawą grzybnią i poprzerastana kawałkami ściółki. Kolor trzonu fioletowy, fioletowawy, fioletowo ochrowy, z wiekiem blednie do szaro białego. Powierzchnia wzdłużnie włókienkowata, nieco kosmkowata.
Miąższ jędrny, twardy, z wiekiem mięknie i robi się bardziej kruchy. Koloru fioletowego, z wiekiem blednie. Zapach słodkawy, owocowy, smak łagodny.
Gąsówki fioletowawe wyrastają głównie jesienią, ale czasami pojawiają się już w maju. Można je spotkać w lasach liściastych i iglastych, w parkach, ogrodach, na polanach, przy drogach. Lubią rosnąć w tak zwanych czarcich kręgach albo szeregowo.
Gąsówka naga to bardzo smaczny grzyb jadalny. Można go marynować, gotować, dusić, smażyć. Nadaje się do wielu dań. Dlatego też na świecie już ją się uprawia. Niektóre osoby jednak mogą być na nią uczulone.
Późną jesienią można spotkać jej krewniaczkę, gąsówkę dwubarwną Lepista personata, która ma kapelusz i blaszki płowe, szaro białe, blado ochrowe, tylko czasami z lekko liliowym odcieniem. Miąższ białawy, tylko w trzonie fioletowawy. Także jest jadalna i smakuje podobnie jednak nie pachnie tak ładnie, owocowo.
źródło : B. Gumińska, W. Wojewoda „Grzyby i ich oznaczanie”
M. Fluck „Atlas grzybów. Oznaczanie, zbiór, użytkowanie”
E. Gerhardt - Grzyby. Wielki ilustrowany przewodnik – 2006
Zbieram go chętnie bo bardzo mi smakuje. Fajną minę mieli kiedyś znajomi, którym podałam danie z tymi grzybami - fioletowy kolor bardzo ich zdziwił i zaskoczył.
Moje dania z gąsówkami :
- Gąsówki nagie w marynacie
- Naga kartoflanka
- Fioletowy farsz w calzone
- Gąsówki nagie z czerwoną cebulką, na grzankach
- Zupa wielogrzybowa z makaronem
Kapelusz gąsówki fioletowawej dorasta do 15 cm średnicy. Początkowo wypukły z podwiniętym brzegiem, w miarę wzrostu rozpościera się. Czasami na środku nieco wgłębiony. Powierzchnia gładka, matowa, sucha. Kolor za młodu fioletowy, czasami jasno liliowy, potem fioletowo brązowy, czasami tylko brązowawy - generalnie dojrzewając zwykle traci intensywny kolor. Bywa wodnisty bo jest trochę higrofaniczny czyli nasiąka wodą a wysychając blednie.
Blaszki średnio gęste, przy trzonie wycięte zatokowato. Początkowo intensywnie fioletowe, z wiekiem bledną i stają się fioletowo brązowe lub ochrowe.
Trzon wysoki do 12 cm i gruby do 3 cm. Cylindryczny, pełny, dołem bywa trochę bulwiasto zgrubiały. Ta podstawa pokryta fioletowawą grzybnią i poprzerastana kawałkami ściółki. Kolor trzonu fioletowy, fioletowawy, fioletowo ochrowy, z wiekiem blednie do szaro białego. Powierzchnia wzdłużnie włókienkowata, nieco kosmkowata.
Miąższ jędrny, twardy, z wiekiem mięknie i robi się bardziej kruchy. Koloru fioletowego, z wiekiem blednie. Zapach słodkawy, owocowy, smak łagodny.
Gąsówki fioletowawe wyrastają głównie jesienią, ale czasami pojawiają się już w maju. Można je spotkać w lasach liściastych i iglastych, w parkach, ogrodach, na polanach, przy drogach. Lubią rosnąć w tak zwanych czarcich kręgach albo szeregowo.
Gąsówka naga to bardzo smaczny grzyb jadalny. Można go marynować, gotować, dusić, smażyć. Nadaje się do wielu dań. Dlatego też na świecie już ją się uprawia. Niektóre osoby jednak mogą być na nią uczulone. Późną jesienią można spotkać jej krewniaczkę, gąsówkę dwubarwną Lepista personata, która ma kapelusz i blaszki płowe, szaro białe, blado ochrowe, tylko czasami z lekko liliowym odcieniem. Miąższ białawy, tylko w trzonie fioletowawy. Także jest jadalna i smakuje podobnie jednak nie pachnie tak ładnie, owocowo.
źródło : B. Gumińska, W. Wojewoda „Grzyby i ich oznaczanie”
M. Fluck „Atlas grzybów. Oznaczanie, zbiór, użytkowanie”
E. Gerhardt - Grzyby. Wielki ilustrowany przewodnik – 2006
Moja mama nazywała ten grzyb "Denaturatki" :)Ja nie zbieram jakoś go się boję...
OdpowiedzUsuńrzeczywiście czasami mają tak intensywny fioletowy kolor jakby się opiły denaturatu :D i mądrze robisz nie zbierając skoro nie znasz ich dobrze !
Usuńa ja jak byłam mała mówiłam "fioletowiaki" :)
OdpowiedzUsuńnie dziwne bo taki mają ładny kolor :)
UsuńA u mnie w zeszłym roku było dużo pod tujami. W tym roku niestety nie ma żadnego.
OdpowiedzUsuńIren-Ka
Zbieram gasówka fioletowawą i do tej pory zawsze smazylam z cebulką i jajeczkiem. A teraz mam jej dużo i będę wypróbowywać w marynacie
OdpowiedzUsuńMałe są świetne w marynacie i pięknie się prezentują, w ogóle to bardzo smaczne grzyby
UsuńChyba mam je w ogrodzie. Czy można je pomylić z czymś trującym? Chciałabym się wreszcie przekonać czy mogę to zjeśc:)
OdpowiedzUsuńFioletowe gąsówki można pomylić z niektórymi zasłonakami więc zalecam ostrożność, ale możesz przysłać do mnie, na adres mailowy, zdjęcia. Pokaż wierzch kapelusza i spód kapelusza z trzonem.
UsuńDziękuję bardzo, wyślę
OdpowiedzUsuńJa dzis tez znalazlam grzyby wygladaja jak gasowka lecz brak pewosci
OdpowiedzUsuńnie ma pewności - nie zbieramy!
UsuńDlaczego zasłonak fioletowawy w Polsce jest uznawany za niejadalny?
UsuńZ ojcem zjedliśmy cały wysyp z 2016 zamarynowanych w occie i nie potwierdzam tego że są niesmaczne,
o trujących właściwościach też nic na 100% pewnego nie znalazłem.
A chyba tylko z tym można pomylić Gąsówkę bo chyba już z zasłonakiem wonnym to się już nie da,
na szczęście gąsówka się zaczyna kiedy zasłonaki kończą więc z ciekawości pytam z czym można pomylić fioletową gąske?
Gąsówkę nagą można pomylić właśnie z fioletowo zabarwionymi zasłonakami, ale pytanie o ich przydatność do spożycia to nie do mnie. Widocznie zakwalifikowanie ich do grupy grzybów niejadalnych czy trujących ma jakieś podstawy. Trzeba by popytać naukowców - mykologów, toksykologów, może jeszcze kogoś innego... Wiele gatunków jest opisywanych jako niejadalne, bo np. mają ostry smak, ale po odpowiednim przyrządzeniu spokojnie można je jeść. Z drugiej strony ludzie nadal jedzą piestrzenice kasztanowate, a zawarta w nich giromytryna jest toksyczna i żadne kilkukrotne gotowanienie usuwa jej całkowicie.
Usuń