Grzyby gatunkami. Borowiec dęty
Borowiec dęty Suillus cavipes to grzyb z rodziny maślakowatych, nazywany inaczej maślakiem dętym lub borowikiem pustotrzonowym. Rośnie zawsze w pobliżu modrzewi, z którymi tworzy mikoryzę. To śliczny grzyb, z którym bardzo chciałam zapoznać się bliżej. Kilka dni temu miałam do tego niespodziewaną okazję i dzisiaj z przyjemnością wstawiam jego zdjęcia i opis do atlasu grzybów.
Borowiec dęty jest gatunkiem dość rzadkim i podlegającym w Polsce ochronie częściowej - tak jak smardze. Na Czerwonej Liście Grzybów Wielkoowocnikowych borowce dęte mają status "R"-rzadkie
Ochrona częściowa gatunku grzyba oznacza, że z naturalnych stanowisk nie wolno ich zbierać ani niszczyć. Jeśli jednak wyrosną w prywatnym lesie zagospodarowanym przez człowieka to można je pozyskać. Ja właśnie miałam taką okazję bo borowce, które zbierałam, rosły w niedużym lasku wyhodowanym i należącym do znajomego.
Kapelusz borowca dętego dorasta do 12 cm średnicy. Za młodu półkulisty, wypukły, z wiekiem płaski ze stożkowatym garbkiem na środku. Kolor bardzo zmienny w zależności od miejsca występowania i warunków, od jasnożółtego, pomarańczowożółtego, cynamonowobrązowego, czerwonobrązowego do winnobrązowego. Powierzchnia kapelusza sucha, pilśniowa, filcowa, pokryta drobniutkimi, ciemniejszymi kosmkami. Brzeg ostry, za młodu lekko podwinięty, często z widocznymi resztkami osłony. Skórki z owocnika nie ściąga się.
Od spodu kapelusza hymenofor rurkowy. Rurki krótkie, lekko zbiegające na trzon. Koloru żółtawego, z wiekiem oliwkowożółtego. Pory czyli ujścia rurek duże, kanciaste, promieniście podłużne, różnej głębokości. Od trzonu ku brzegowi kapelusza zmniejszające się. U młodych owocników hymenofor zakryty jest białą, wełnistą osłonką.
Trzon borowca dętego dorasta do 10 cm wysokości. Jest walcowaty, czasami dołem zgrubiały, u podstawy lekko szpiczasty. W środku pusty, z rdzawym odcieniem. Koloru kapelusza. Nad skórkowatym, cienkim pierścieniem żółty, pod nim żółtobrązowy z kosmkowatą, filcowatą powierzchnią.
Miąższ maślaka dętego jest białawy, białożółty, niezmienny. Ma nieco gąbczastą strukturę i w okresach mokrych łatwo nasiąka wodą. Smak łagodny, przyjemny, może być lekko kwaskowy a u starszych okazów gorzkawy. Zapach przyjemny, grzybowy.
Borowce dęte rosną w lasach iglastych i mieszanych, zawsze pod modrzewiami. Można je spotkać w górach i na terenach podgórskich. Rosną pojedynczo lub po kilka, zwykle w rozproszonych grupach.
Borowiec dęty to grzyb jadalny. W smaku podobny do innych maślaków, ale jego walory smakowe nie są cenione zbyt wysoko. Można te grzyby smażyć, gotować, dusić, małe owocniki marynować. Do suszenia raczej się nie nadają bo bywają bardzo mokre. Często są zaczerwione co widać dopiero po przekrojeniu kapelusza a i tak trzeba się dobrze przyjrzeć bo robaczki są białe i drążą cieniutkie korytarze.
źródło :
B. Gumińska, W. Wojewoda „Grzyby i ich oznaczanie”
M. Fluck „Atlas grzybów. Oznaczanie, zbiór, użytkowanie”
E. Gerhardt - Grzyby. Wielki ilustrowany przewodnik – 2006
P.Skoubla "Wielki atlas grzybów", Elipsa, Poznań 2007
Borowiec dęty jest gatunkiem dość rzadkim i podlegającym w Polsce ochronie częściowej - tak jak smardze. Na Czerwonej Liście Grzybów Wielkoowocnikowych borowce dęte mają status "R"-rzadkie
Ochrona częściowa gatunku grzyba oznacza, że z naturalnych stanowisk nie wolno ich zbierać ani niszczyć. Jeśli jednak wyrosną w prywatnym lesie zagospodarowanym przez człowieka to można je pozyskać. Ja właśnie miałam taką okazję bo borowce, które zbierałam, rosły w niedużym lasku wyhodowanym i należącym do znajomego.
Kapelusz borowca dętego dorasta do 12 cm średnicy. Za młodu półkulisty, wypukły, z wiekiem płaski ze stożkowatym garbkiem na środku. Kolor bardzo zmienny w zależności od miejsca występowania i warunków, od jasnożółtego, pomarańczowożółtego, cynamonowobrązowego, czerwonobrązowego do winnobrązowego. Powierzchnia kapelusza sucha, pilśniowa, filcowa, pokryta drobniutkimi, ciemniejszymi kosmkami. Brzeg ostry, za młodu lekko podwinięty, często z widocznymi resztkami osłony. Skórki z owocnika nie ściąga się.
Od spodu kapelusza hymenofor rurkowy. Rurki krótkie, lekko zbiegające na trzon. Koloru żółtawego, z wiekiem oliwkowożółtego. Pory czyli ujścia rurek duże, kanciaste, promieniście podłużne, różnej głębokości. Od trzonu ku brzegowi kapelusza zmniejszające się. U młodych owocników hymenofor zakryty jest białą, wełnistą osłonką.
Trzon borowca dętego dorasta do 10 cm wysokości. Jest walcowaty, czasami dołem zgrubiały, u podstawy lekko szpiczasty. W środku pusty, z rdzawym odcieniem. Koloru kapelusza. Nad skórkowatym, cienkim pierścieniem żółty, pod nim żółtobrązowy z kosmkowatą, filcowatą powierzchnią.
Miąższ maślaka dętego jest białawy, białożółty, niezmienny. Ma nieco gąbczastą strukturę i w okresach mokrych łatwo nasiąka wodą. Smak łagodny, przyjemny, może być lekko kwaskowy a u starszych okazów gorzkawy. Zapach przyjemny, grzybowy.
Borowce dęte rosną w lasach iglastych i mieszanych, zawsze pod modrzewiami. Można je spotkać w górach i na terenach podgórskich. Rosną pojedynczo lub po kilka, zwykle w rozproszonych grupach.
Borowiec dęty to grzyb jadalny. W smaku podobny do innych maślaków, ale jego walory smakowe nie są cenione zbyt wysoko. Można te grzyby smażyć, gotować, dusić, małe owocniki marynować. Do suszenia raczej się nie nadają bo bywają bardzo mokre. Często są zaczerwione co widać dopiero po przekrojeniu kapelusza a i tak trzeba się dobrze przyjrzeć bo robaczki są białe i drążą cieniutkie korytarze.
źródło :
B. Gumińska, W. Wojewoda „Grzyby i ich oznaczanie”
M. Fluck „Atlas grzybów. Oznaczanie, zbiór, użytkowanie”
E. Gerhardt - Grzyby. Wielki ilustrowany przewodnik – 2006
P.Skoubla "Wielki atlas grzybów", Elipsa, Poznań 2007
Fotografie artystyczne Piękne -Czy ten Borowiec dęty- czy z niego zdejmuje się skórkę tak jak z innych maślaków ?--Wydaje mi się że spotkałem ich więcej niż to co Pani opisuje też las prywatny --W tym roku i w poprzednim nie miałem okazji-bo serce mi nie pozwala na wspinaczki teren ala góry -ale można się zasapać wchodząc dość wysoko Pozdrawiam Andrzej
OdpowiedzUsuńz borowców skórki się nie zdejmuje - nie jest pokryta śluzem więc nie ma takiej potrzeby a poza tym ciężko odchodzi
UsuńBorowce to piękne grzyby. Szczególnie jak trafi się na wysyp i stanowisko z setkami grzybów między modrzewiami.
OdpowiedzUsuńSmakowo takie sobie, bo dość szybko z nich wysypują się zarodniki i dodają goryczy.
Niestety mimo, że są chronione to t.zw. niedzielni grzybiarze o tym nie wiedzą i leząc przez las i niszczą wszystko czego nie znają.
właśnie takie piękne stanowisko miałam okazję widzieć :) widok niesamowity a grzyby całkiem smaczne, tylko trzeba dokładnie im się przyglądać podczas oczyszczania bo bardzo często mają słabo widocznych lokatorów
UsuńTakiej nazwy nie znałem aż do dziś - a jeśli już spotkałem pod modrzewiami -to maślak modrzewiowy - czy różni je tylko nazwa?-Grzyboznawcy o tym wiedzą -ale amatorzy nie za bardzo
OdpowiedzUsuńNie, to dwa różne grzyby. Poczytaj opis maślaka modrzewiowego, różni się od borowca licznymi cechami
UsuńMiałam kiedyś okazję zebrać kilka owocników z działki. Są smaczne panierowane i smażone jak kanie. Ale tylko młode, jasne i duże owocniki. Także przesmażone do jajecznicy. Są delikatne w smaku.
OdpowiedzUsuńpod warunkiem, że są zdrowe bo niestety to gatunek bardzo lubiany przez muchówki i często zaczerwiony
Usuń