Opieńki

Opieńki to grzyby kojarzące się z późną jesienią. 

Do niedawna wszystkie były zaliczane do jednego gatunku. Później przyjrzano im się dokładnie i wydzielono kilka odrębnych. Najbardziej znane są 2 - znacznie częściej występująca Opieńka ciemna Armillaria ostoyae i rzadsza Opieńka miodowa Armillaria mellea.

Ponieważ większość osób i tak ich nie rozróżnia to nie będę obu oddzielnie przedstawiać. Opowiem o opieńce ciemnej i wyjaśnię czym się różnią żebyście mogli je sobie sami porównać i zastanowić się, które z nich zbieracie.

Moje dania z opieńkami :
- Krupnik z opieńkami 
- Sałatka z opieniek do słoików
- Krokiety z opieńkami i jajkiem
- Grzyby marynowane

Kapelusz opieńki ciemnej dorasta do 11 cm średnicy. Początkowo jest półkulisty, później łukowaty a w większych osobników płaski. Powierzchnia sucha, koloru cielistego, rdzawobrązowego, porośnięta drobnymi czarniawymi łuseczkami zebranymi w stożki. U starszych owocników łuseczki odpadają albo spłukuje je deszcz.

Blaszki gęste, przyrośnięte do trzonu lub/i zbiegające na niego. Początkowo białawe, potem żółtawe, cieliste a na starość z rdzawymi plamkami.

Trzon wysoki do 12 cm i gruby do 2 cm. Walcowaty, pałkowaty, zgrubiały u dołu. Na powierzchni wzdłużnie włóknisty, w górnej części białawy a u dołu rdzawy. Widoczne wyraźnie włókniste pozostałości po białej osłonie blaszek i brązowe kosmki. Pierścień gruby, watowaty, białawy, z ciemniejszym brzegiem.

Miąższ białawy, twardy. Początkowo sprężysty, na starość łykowaty, szczególnie w trzonie. Smak i zapach przyjemne, grzybowe.

Opieńki ciemne wyrastają od września do listopada. Można je spotkać w lasach iglastych i mieszanych, najczęściej w świerczynach. Wyrastają na żywym i martwym drewnie - pniakach, korzeniach drzew -  iglastych, rzadko liściastych. Pojawiają się masowo i w dużych wiązkach, obrastając często cały pieniek. Na opieńkowe żniwa warto więc wybrać się z dużymi koszami albo wiadrami.

Opieńka miodowa wyrasta tylko na drewnie drzew liściastych. Jest też bardziej żółta niż brązowa. Pierścień na trzonie ma też raczej żółty niż biały, szczególnie od spodu

Opieńki to bardzo smaczne grzyby jadalne, jednak w stanie surowym albo niedogotowane mogą być szkodliwe. Dlatego tez zaleca się obgotowanie ich, odlanie wody i dopiero gotowanie właściwe. Ponoć zdarzają się osoby uczulone właśnie na ten gatunek grzybów. Wszystkie gatunki opieniek są jadalne i ogólnie wpisane na listę grzybów dopuszczonych w Polsce do obrotu handlowego oraz przetwórstwa.

Warto zbierać same kapelusze ponieważ trzonki są łykowate i niesmaczne. Można je gotować, smażyć, dusić, świetnie nadają się na farsze, sałatki grzybowe czy do marynaty.

źródło : B. Gumińska, W. Wojewoda „Grzyby i ich oznaczanie”
M. Fluck „Atlas grzybów. Oznaczanie, zbiór, użytkowanie”
E. Gerhardt - Grzyby. Wielki ilustrowany przewodnik – 2006
P.Skoubla "Wielki atlas grzybów", Elipsa, Poznań 2007